10 ترمینال اتوبوس برتر جهان به لحاظ طراحی

در حالیکه بسیاری از ترمینال‌های اتوبوس زشت هستند و بیش از هرچیز در ساخت آن‌ها به رعایت مسائل عملکردی توجه شده، تعداد زیادی ترمینال هم وجود دارند که معماری خیره‌کننده‌ای را به نمایش می‌گذارند و نشان می‌دهند که می‌شود این فضاهای به ظاهر خشک و جدی را هم زیبا و جذاب ساخت.

در ذهن خیلی از مردم ایستگاه‌های اتوبوس میانه‌ای با طراحی‌های خوب ندارند. در عوض خیلی‌ها تصور می‌کنند که فرودگاه‌ها یا حتی ایستگاه‌های قطار هستند که در آن‌ها معماری نوآورانه و خوش‌استیل به کار گرفته می‌شود. اما در این بین استثناهایی هم وجود دارد که مثل الماس در بین نمونه‌های عادی و خسته‌کننده می‌درخشند. به لحاظ سبکی این ایستگاه‌ها معماری‌های متفاوتی دارند. بعضی مثل ایستگاه پرستون معماری بروتالیستی (سبکی از معماری که در آن بتن و مصالح خشن به شکل عریان استفاده می‌شوند، نظیر سردر دانشگاه تهران یا بنای پست مرکزی تبریز) دارند و بعضی هم جنبه‌ی نمایشی پیدا می‌کنند و مثل ایستگاه اتوبوس بیمارستان اسپارن سوئیس، مردم آن را به چانه‌ی نهنگ تشبیه می‌کنند.

این شما و این هم 10 ایستگاه و ترمینال اتوبوس برتر جهان به لحاظ طراحی:

1.ایستگاه اتوبوس بیمارستان اسپارن سوئیس 

طراح: معماران NIO هلند

این ساخته عظیم‌الجثه گروه معماری NIO هلند، روبروی بیمارستان اسپارن قرار گرفته و خیلی‌ها آن‌ را شبیه چانه‌ی نهنگ می‌دانند. این سازه که در سال 2003 ساخته شده به لحاظ سبکی پلی است بین سبک پر تجمل باروک و کارهای مدرنیستی سفید اُسکار نیمه‌یِر (معمار برزیلی مشهور که از مشاهیر معماری مدرن محسوب می‌شود.).

استفاده از پلی‌استر در ساخت پوسته‌های این ایستگاه یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است که به سبکی سازه کمک کرده است. استفاده از این متریال علاوه بر آنکه به معمار اجازه‌ی خلق چنین فرم نبوغ‌آمیزی را بخشیده باعث شده تا سطوح آن در مقابل خراش‌ها، طرح‌های گرافیتی و سیگار مقاوم باشد.

2.ترمینال اتوبوس پول انگلیس 

طراح: معماران پنسون انگلیس

پایانه اتوبس 40 ساله‌ی شهر پول توسط معماران پنسون از نو طراحی و بازطراحی شده است. ایده‌ی اصلی برای جان‌بخشیدن به طرح ایستگاه الهام‌گرفتن از فعالیت موج‌سواری است که یکی از فعالیت‌های متداول این شهر ساحلی است. نمود این الهام‌گیری را در نقوش ترسیم شده در زیر سقف می‌توان به خوبی مشاهده کرد.

نورپردازی یکی از هسته‌های اصلی این طرح را تشکیل می‌دهد. علاوه بر درخشش در تاریکی، این نورپردازی نوعی مسیر حرکتی را هم به وجود آورده که مسافران را به سکوهای سوارشدن به اتوبوس و مرکز خرید هدایت می‌کند.

به‌کارگیری دیوارها، بافت‌های متنوع و شکل‌ها و الگوهای مختلف ساختمانی را به وجود آورده که با المان‌های مختلف بازدیدکنندگان را شگفت‌زده می‌کند.

3.دفتر و ترمینال مرکزی شرکت آریو پرتغال 

طراح: معماران RVDM پرتغال

معماران شرکت RVDM این طرح را برای حل مشکلات لجستیکی شرکت حمل‌ونقل عمومی آریوا ارائه کرده‌اند. پارکینگ این پایانه ظرفیت جا دادن به 96 دستگاه اتوبوس را دارد که در عین ارائه‌ی فضای کافی برای حرکت آن‌ها، به خاطر طرح خاصی که از کنار هم قرار گرفتن دو حجم ساختمان به دست آمده؛ به‌اندازه‌ی کافی جمع و جور احساس می‌شود.

سطوح براق پوشانده‌شده توسط شیشه که برای ساخت حجم ساختمان دفتر به کار رفته، علاوه بر آنکه دید و منظر وسیع‌تری را  پیش‌روی افراد داخل ساختمان قرار می‌دهد، در زیر نور خورشید یا چراغ‌ها هم می‌درخشند و جلب توجه می‌کنند.

تعمیرگاه‌ها هم از ساختمان‌های اطراف‌شان دور شده‌اند تا حداقل آلودگی صوتی را ایجاد کنند.

4.ترمینال شهر اِسلاف انگلیس

طراح: معماران Bblur انگلیس

احتمالا شما کمی در مورد اسلاف متاسف شوید. منطقه‌ی برکشایر همیشه مورد توجه ادیبان و هنرمندان بوده و حتی هنوز هم در سریال‌های تلویزیونی نقش‌آفرینی می‌کند. با این‌حال آن توجهی که استحقاق آن را دارد هیچ‌وقت نصیبش نشده. با این‌حال حالا اسلاف می‌تواند به این افتخار کند که یکی از بهترین پایانه‌های اتوبوس‌رانی جهان را به لحاظ طراحی دارد.

به‌پاس بزرگداشت ستاره‌شناس محلی ویلیام هرشل که امواج مادون قرمز را در سال 1800 کشف کرد، معماران لندنی Bblur تصمیم گرفتند تا ساختمانی بسازند که نورهایی با طول موج‌های متفاوت را به نمایش بگذارد.

سایه‌بان آلومینیومی 130 متری با حرکتی درخشنده و سیال، سازه‌ی دو طبقه‌ی ساختمان را که در داخل آن‌ها دفاتر فروش بلیت، اتاق‌های استراحت رانندگان و خبرنگاران، کافه و اتاق‌های انتظار و دستشویی‌ها قرار گرفته‌اند؛ احاطه می‌کند. علاوه بر این استفاده از فرم منحنی همچون سایه‌بان و پناهگاهی برای پیاده‌ها ععل می‌کند تا با خیال‌ راحت‌تری بین مرکز شهر و ایستگاه راه‌آهن تردد کنند. پوشش آلومینیومی ساختمان هم در طول روز و با تغییر موقعیت خورشید درخششی متفاوت پیدا می‌کند و به لحاظ انعکاس نور به‌طور مداوم تنوع و جذابیت خلق می‌کند.

5.سایه‌بان ابرمانند برای ایستگاه اتوبوس آرائو سوئیس

طراح: معماران وهووار و ژوزلین سوئیس

معماران زوریخی متاجا وهووار و استفان ژورلین این سایه‌بان نیمه‌شفاف و براق را برای ایستگاه اتوبوس شهر آرائو طراحی کرده‌اند تا با پوشش ETFE نیمه‌شفاف، بالش‌های هوا را یاد ما بیندازند. معلق‌بودن این بالشتک‌های ETFE (نوعی متریال مشابه پلاستیک) حس خوبی را به مسافرینی که زیر آن قرار می‌گیرند می‌بخشد.

با پوشاندن حجمی بالغ بر 1810 متر مکعب، این سقف ابرمانند یکی از بزرگ‌ترین بالشتک‌های سازه‌ای جهان است. در این سازه هوا به وسیله‌ی چهار لوله پلی‌اتیلنی زیرزمینی که 120 متر طول دارند تهویه می‌شود تا فشار هوای درون سازه همیشه ثابت بماند. استفاده از ستون‌های مایل هم این اجازه را به سایه‌بان می‌دهد تا همچون ابرها معلق به نظر برسد.

6.ترمینال اتوبوس پرستون انگلیس

طراح: BDP انگلیس

یکی از بزرگ‌ترین ترمینال‌های غرب اروپا، ترمینال پرستون است که ظرفیت نگهداری 1100 خودرو و 80 اتوبوس دو طبقه را داراست. این ساختمان ده سال پیش از خطر تخریب‌شدن جان سالم به در برد، با این‌حال بعدا در لیست ساختمان‌های درجه دو قرار گرفت. این ساختمان یادمانی مدرنیستی به سال 1969 برمی‌گردد و محاسبات سازه‌ای آن توسط شرکت مشهور آروپ صورفته گرفته است.

در این پایانه جرئیات معماری به ظریف‌ترین و دقیق‌ترین شکل ممکن بازنمایی شده‌اند، درست مثل اینکه معمار قصد طراحی یک فرودگاه را داشته است. لبه‌های تندیس‌وار به زیبایی محوطه‌ی پارکینگ را احاطه کرده‌اند و در عین حال برای مسافرینی که آن زیر می‌ایستند نقش سایه‌بان و پناهگاه را دارند.

7.ترمینال اتوبوس در اُسی‌یِک کرواسی

طراح: معماران رِخنر کرواسی

معماران کروات پردراگ و برونو رخنر این ایستگاه اتوبوس را با توجه به منظر شهری اُسی‌‌یک، در کنار رودخانه دراوا طراحی کرده و شکل داده‌اند. ساختمان دو طبقه شیشه‌ای در کنار گاراژ زیرزمینی محلی برای پارکینگ اتوبوس‌ها با ظرفیت 16 دستگاه از آن‌ها است. در این ایستگاه، اتوبوس‌ها از طریق سکوها وارد می‌شوند در حالیکه مسافران از خود ساختمان ایستگاه استفاده می‌کنند.

سقف مواج پوششی برای سرتاسر ترمینال محسوب می‌شود که به کاربران حس غوطه‌ور شدن بر روی امواج را می‌بخشد. گاراژ زیرزمینی، طبقه‌ی همکف، هسته‌ی پله‌برقی‌ها و حتی تیرها به وسیله‌ی بتن تقویت‌شده ساخته شده‌اند. پشت‌بندهای فولادی در سرتاسر سقف کشیده شده‌اند تا به لحاظ سازه‌ای به استحکام این سقف وسیع کمک کنند.

8.ایستگاه اتوبوس واکسهال انگلیس

طراح: موسسه آروپ لندن

ایستگاه واکسهال که به عنوان بخشی از برنامه‌ی باز زنده‌سازی نواحی جنوب لندن در سال 2005 ساخته شد، هنوز با فرم شیب‌دار و ساخته‌شده از فولاد ضد زنگ‌اش، مدرن و چشمگیر به نظر می‌رسد. اما این فرم مدرنیستی برجسته عملکردی هم دارد: بام به وسیله‌ی سلول‌های فوتووُلتائیک پوشانده شده تا در طول روز با جذب نور خورشید بخشی از انرژی مورد نیاز ایستگاه را تهیه کند. سازه‌ی معلق و آزاد ساختمان از خطوط نقشه‌ی لندن الهام گرفته شده و به شکلی طراحی شده تا تمیز ماندن آن آسان باشد.

9.پایانه‌ی تیاس، فرانسه

طراح: ECDM پاریس

پایانه‌ی اتوبوس‌رانی تیاس که در حومه‌ی پاریس قرار گرفته توسط معماران مشهور، امانوئل کُمبارل و دومینیک مارِک ( موسسان ECDM) طراحی شده. ساختمان این پایانه با بتنی بسیار خوش‌ساخت و مستحکم ساخته شده که با بافتی خاص، آن را به آجرهای لگو شبیه کرده‌اند. مقاطع برجسته‌ای که طراحان در فرم ساختمان به وجود آورده‌اند و نماهایی با طرح یکپارچه که با رنگ‌های متفاوتی پوشانده شده‌اند، به لحاظ بصری جلوه‌ی خاصی به این ساختمان بخشیده است.

معمار بنا در مورد این ساختمان می‌گوید: " هدف ما تمرکز بر روی طبیعت معدنی سایت و طراحی ساختمانی بود که با آن هماهنگ شود و در کنار جاده رشد کند." .

 10.ایستگاه اتوبوس بوسبانهُف آلمان

طراح: بلانک + مورگن آلمان

این ایستگاه اتوبوس جایزه‌ی ساختمان سال 2009 را از موسسه معماری و مهندسی هامبورگ دریافت کرد. طراحی آن با تمرکز بر مفهوم معلق‌بودن و پرواز شکل گرفت و سقف 1800 متر مربعی آن مثل تندیسی بود که در هوا معلق شده و آن را به برجسته‌ترین ساختمان محیط خودش تبدیل کرده.

تیرهای فولادی در پایداری این سقف نقش موثری ایفا می‌کنند و رعایت دقت در طراحی جزئیات باعث می‌شوند تا این سقف علاوه بر حفظ پایداری سازه‌ای، معلق و شناور به نظر برسد. آلوکوباندها ( تایل‌های آلومینیومی) با دقت به یکدیگر متصل شده‌اند تا سطحی یکدست را به وجود بیاورند. و در عین حال بتوانند پوشش مورد نیاز این فرم منحنی را تامین کنند.